Monday, December 5, 2016

Nước Mỹ Giữa Hai Cuộc Chiến Tranh Thế Giới 1918 1939

Nước Mỹ Giữa Hai Cuộc Chiến Tranh Thế Giới 1918 1939


N??C M? GI?A HAI CU?C CHI?N TRANH TH? GI?I (1918 - 1939)


Ngày th? n?m "?en t?i" (24/10/1929), ngày th? tr??ng ch?ng khoán New York s?p ??.
I. N??c M? trong nh?ng n?m 1918 - 1929
1. Tình  hình kinh t?
Sau chi?n tranh th? gi?i I, M? có nhi?u l?i th?. Chi?n tranh ?ã ?em ??n nh?ng c? h?i vàng cho n??c M?:
-       Thu l?i nhu?n l?i nh? buôn bán v? khí và hàng hóa.
-       M? tr? thành ch? n? c?a châu Âu.
-       M? c?ng tr? thành n??c có d? tr? vàng l?n nh?t th? gi?i (chi?m kho?ng 1/3 s? vàng c?a th? gi?i)
-       Áp d?ng nh?ng thành t?u c?a khoa h?c - k? thu?t, s? d?ng ph??ng pháp qu?n lý tiên ti?n, m? r?ng quy mô và chuyên môn hóa s?n xu?t ?ã góp ph?n ??a n?n kinh t? M? t?ng tr??ng h?t s?c nhanh chóng.
-       M? b??c vào th?i k? ph?n vinh trong su?t th?p niên 20 c?a th? k? XX.
Bãi ?? ô tô ? New York n?m 1928
Bi?u hi?n
-       T?  n?m 1923 - 1929 kinh t? M? ??t m?c t?ng tr??ng cao.
-       Trong vòng 6 n?m s?n l??ng công nghi?p t?ng 69% n?m 1929 M? chi?m 48% s?n l??ng công nghi?p th? gi?i. V??t qua s?n l??ng công nghi?p c?a 5 c??ng qu?c, công nghi?p Anh, Pháp, ??c, Italia, Nh?t B?n c?ng l?i
-       M? ??ng ??u th? gi?i v? các ngành công nghi?p s?n xu?t ô tô, thép, d?u l?a, ??c bi?t là ô tô. N?m 1919 M? có trên 7 tri?u ô tô, ??n n?m 1924 là 24 tri?u chi?c. M? s?n xu?t 57% máy móc, 49% gang, 51% thép và 70% d?u h?a c?a th? gi?i.
-       V? tài chính: T? ch? ph?i vay n? c?a châu Âu 6 t? ?ô la tr??c chi?n tranh, M? ?ã tr? thành ch? n? c?a th? gi?i (riêng Anh và Pháp n? M? 10 t? ?ô la). N?m 1929 M? n?m trong tay 60% s? vàng d? tr? c?a th? gi?i...
-       V?i ti?m l?c kinh t? ?ó ?ã giúp M? kh?ng ??nh v? trí s? 1 c?a mình và ngày càng v??t tr?i các ??i th? khác.
H?n ch?
-       Nhi?u ngành s?n xu?t ch? s? d?ng 60 ??n 80% công su?t, vì v?y n?n th?t nghi?p x?y ra.
-       Không có k? ho?ch dài h?n cho s? cân ??i gi?a s?n xu?t và tiêu dùng.    
2. Tình hình chính tr? - xã h?i
??ng C?ng hòa n?m quy?n:
-       Ng?n ch?n công nhân ??u tranh. ?àn áp t? t??ng “ti?n b?” trong phong trào công nhân.
-       ? M? ng??i lao ??ng luôn ph?i ??i phó v?i n?n th?t nghi?p, b?t công, ??i s?ng c?a ng??i lao ??ng c?c kh? nên ??u tranh
-       Phong trào ??u tranh c?a công nhân n? ra sôi n?i
-       Tháng 5/1921 ??ng C?ng s?n M? thành l?p (ngay trong lòng n??c M?,ch? ngh?a c?ng s?n v?n t?n t?i, ?ó là th?c t?).
Nhà ? c?a nh?ng ng??i lao ??ng M? trong n?m 20 c?a th? k? XX
II. N??c M? trong nh?ng n?m (1929-1939)
1. Cu?c kh?ng ho?ng kinh t? (1929 - 1933) ? M?
* Nguyên nhân: do s?n xu?t ? ?t, ch?y theo l?i nhu?n , cung v??t quá xa c?u , kh?ng ho?ng kinh t? th?a, b?t ??u t? trong l?nh v?c tài chính ngân hàng. Ngày  29/10/1929, giá c? phi?u s?t xu?ng 80%. Hàng tri?u ng??i ?ã m?t s?ch s? ti?n mà h? ti?t ki?m c? ??i.
29/10/1929 th? tr??ng ch?ng khoán New York tan v?
-       Nhà máy ?óng c?a, hàng ngàn ngân hàng theo nhau phá s?n.
-       Hàng tri?u ng??i th?t nghi?p
-       Nhà n??c không thu ???c thu?.
-       Công ch?c, GV không ???c tr? l??ng.
-       Kh?ng ho?ng phá hu? nghiêm tr?ng các ngành công nghi?p, nông nghi?p và th??ng nghi?p c?a n??c M? gây nên h?u qu? vô cùng nghiêm tr?ng.
Công nhân th?t nghi?p bi?u tình.
* H?u qu?
-       N?m 1932 s?n l??ng công nghi?p còn 53,8% (so v?i 1929).
-       11,5 v?n công ty th??ng nghi?p, 58 công ty ???ng s?t b? phá s?n.
-       10 v?n ngân hàng ?óng c?a, 75% dân tr?i b? phá s?n, hàng ch?c tri?u ng??i th?t nghi?p
2. Chính sách m?i c?a T?ng th?ng Ru-d?-ven cu?i 1932.
Cu?i n?m 1932 Ru-d?-ven ?ã th?c hi?n m?t h? th?ng các chính sách bi?n pháp c?a nhà n??c trên các l?nh v?c kinh t? - tài chính và chính tr? - xã h?i ???c g?i chung là Chính sách m?i.
* N?i dung
+         Gi?i quy?t n?n th?t nghi?p
+         Thông qua các ??o lu?t: Ngân hàng, ph?c h?ng công nghi?p, trong các ??o lu?t ?ó - ??o lu?t ph?c h?ng công nghi?p là quan tr?ng nh?t. ??o lu?t này quy ??nh vi?c t? ch?c l?i s?n xu?t công nghi?p theo nh?ng h?p ??ng ch?t ch? v? s?n ph?m và th? tr??ng tiêu th?, quy ??nh vi?c công nhân có quy?n th??ng l??ng v?i ch? ?? m?c l??ng và ch? ?? làm vi?c.
+         ?i?u ch?nh nông nghi?p: nâng cao giá nông s?n, gi?m b?t nông ph?m th?a, cho vay dài h?n ??i v?i dân tr?i...
Tranh “Ng??i kh?ng l?”: ng??i kh?ng l? t??ng tr?ng cho nhà n??c hai tay n?m t?t c? các ngành, các ??u m?i, m?ch máu kinh t? kéo lên, nh?m khôi ph?c và phát tri?n kinh t? ?n ??nh chính tr? xã h?i.
* K?t lu?n: nhà n??c can thi?p tích c?c vào n?n kinh t?, dùng s?c m?nh, bi?n pháp ?? ?i?u ti?t kinh t?, gi?i quy?t các v?n ?? kinh t? chính tr?, xã h?i.
* K?t qu?:
+         Gi?i quy?t vi?c làm cho ng??i th?t nghi?p, xoa d?u mâu thu?n xã h?i.
+         Khôi ph?c ???c s?n xu?t.
+         Thu nh?p qu?c dân t?ng liên t?c t? sau 1933.
+         Duy trì ch? ?? dân ch? t? s?n.
Bi?u ?? GDP c?a M? t? 1920-1940
* Chính sách ngo?i giao
-       Th?c hi?n  chính sách “láng gi?ng thân thi?n”
-       Tháng 11/1933 chính th?c công nh?n và ??t quan h? ngo?i giao v?i Liên Xô.